صرافی آنلاین ارز دیجیتال و انواع آن

در این مقاله قرار است شما را با صرافی های ارز دیجیتال، چگونگی کارکرد آنها و انواع آن، آشنا کنیم. صرافی های ارزهای دیجیتال مجازی هستند و در قالب سایت و اپلیکیشن موبایل فعالیت می کنند. در این سایت و اپلیکیشن ها شما می توانید ارزهای دیجیتال خود را معامله کنید و به ارزهای دیجیتال دیگر یا پول ملی تبدیل کنید. طبیعتا برای استفاده از امکانات یک صرافی باید در آن ثبت نام کنید و خوبی این پلتفرم های آنلاین این است که احتیاجی به حضور فیزیکی در دفتر صرافی ارز دیجیتال نیست. تنها کافیست از طریق سایت یا اپلیکیشن موبایل اقدام کنید.

صرافی های ارز دیجیتال چگونه کار می کنند؟

کارکرد صرافی های آنلاین ارز دیجیتال بسته به نوع صرافی متفاوت است و به دو دسته تقسیم می شود. دسته اول صرافی هایی هستند که شما با خود صرافی معامله می کنید. از خود صرافی می خرید و یا به خود صرافی می فروشید. این صرافی ها را OCT می گویند که در ادامه مقاله به آنها می پردازیم. دسته دوم صرافی خودش طرف معامله نیست و فقط یک واسطه بین خریداران و فروشندگان است و از انجام معاملات مقداری کارمزد می گیرد. به این صرافی ها نیز صرافی های P2P نام دارند.

انواع صرافی ارز دیجیتال

مانند هر چیز دیگری، طبقه بندی صرافی های ارز دیجیتال هم نسبی است و با توجه به ویژگی های هر صرافی می توان آن ها را در دسته بندی های مختلفی قرار داد، اما از دیدگاه کلی، صرافی های ارز دیجیتال دو نوع هستند:

• صرافی های متمرکز 

• صرافی های غیر متمرکز

صرافی متمرکز

صرافی متمرکز همان‌‌ طور که از اسمش پیداست، توسط یک نهاد یا شرکت خاص اداره می‌ شود و کنترل کامل صرافی و همچنین دارایی‌ های داخل صرافی در دست چند شخص یا نهاد است.

در زمان نگارش این مطلب، بیشتر صرافی‌ های ارز دیجیتال از جمله بایننس، کوین بیس، کراکن، هوبی (Houbi)، بیتفینکس (Bitfinex) و … از نوع متمرکز هستند و طبق داده‌های کوین مارکت کپ، بیش از ۹۰٪ از حجم معاملات ارزهای دیجیتال در اختیار صرافی‌ های متمرکز قرار دارد.

در این صرافی ها کنترل کامل دارایی های دیجیتال افراد در دست صرافی است. در حقیقت دارایی ها در کیف پول صرافی ها نگهداری می شود و فقط عدد موجودی در حساب کاربران صرافی لحاظ می شود.

یکی از بزرگترین ضعف هایی که می توان به صرافی های متمرکز نسبت داد، متمرکز بودن است. به عقیده فعالان این حوزه بر خلاف ذات غیر متمرکز بودن ارزهای دیجیتال است. این نقطه ضعف، به خصوص در میان کاربران ایرانی که به دلیل تحریم ها همیشه در خطر مسدود شدن حساب قرار دارند به چشم می آید. این نکته هم شایان ذکر است که تمام صرافی های ایرانی از نوع متمرکز هستند.

صرافی غیرمتمرکز 

صرافی‌ های غیرمتمرکز نوع نوینی از صرافی ارز دیجیتال هستند که احتمالا در سال‌ های آینده بخش بزرگی از این بازار را تصاحب خواهند کرد. مهم‌ ترین چیزی که یک صرافی غیرمتمرکز و متمرکز را از یکدیگر متمایز می‌ کند نحوه مدیریت و کنترل دارایی‌ ها است. در یک صرافی غیرمتمرکز اداره‌ کنندگان صرافی هیچ کنترلی بر دارایی افراد ندارند.

در این صرافی ها با کمک بلاک چین، قراردادهای هوشمند و سایر پروتکل های غیرمتمرکز، تبدیل دارایی ها به صورت مستقیم از طریق کیف پول شخصی هر فرد انجام می شود؛ یعنی فرد وارد سایت صرافی می شود، کیف پول خود را به صرافی متصل می کند و مستقیم از داخل کیف پول خود ارز را به یک قرارداد هوشمند ارسال می کند تا معامله انجام شود و سپس از همان قرارداد هوشمند ارز جدید خود را دریافت می کند. در زمان نگارش این مطلب یونی سوآپ (Uniswap) بزرگترین صرافی غیرمتمرکز بازار کریپتو است.

اگرچه این صرافی ها مزیت مهمی نسبت به نوع متمرکز دارند، به دلیل چالش های فنی و ساختاری هنوز نمی توانند آن طور که باید جایگزینی برای صرافی های متمرکز باشند.

از آنجا که صرافی‌ های غیرمتمرکز از زیرساخت‌ های مبتنی بر بلاک چین استفاده می‌ کنند، میزان مقیاس‌ پذیری بلاک چین میزبان تأثیر بسیاری زیادی در عملکرد درست آن خواهد داشت. به‌ عنوان مثال، یونی سواپ از شبکه اتریوم استفاده می‌ کند و این موضوع در اوایل 2021 موجب شد کارمزد هر معامله به بالای 40 دلار برسد، چرا که برای تبدیل‌ ها باید روی شبکه اتریوم تراکنش انجام شود و شبکه اتریوم در آن مقطع شلوغ بود. همچنین، در حال حاضر اتصال بین بلاک چین‌ های متفاوت در صرافی‌ های غیرمتمرکز انجام نمی‌ شود یا بسیار دشوار است.

مثلا اگر بخواهید بیت کوین معامله کنید یا یک توکن که فقط روی بلاک چین ترون وجود دارد، در یونی سوآپ نمی توان معامله را انجام داد، چرا که یونی سوآپ فقط از شبکه اتریوم و توکن های مبتنی بر اتریوم و توکن های مبتنی بر اتریوم پشتیبانی می کند. یکی دیگر از تفاوت های اصلی صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز پشتیبانی در آنهاست. در صرافی های غیر متمرکز چیزی به نام پشتیبانی وجود ندارد. 

 صرافی همتا به همتا یا P2P

در صرافی های همتا به همتا یا (P2P) دو شخص به طور مستقیم با یکدیگر معامله انجام می دهند. در حقیقت می توان گفت صرافی های همتا به همتا مانند سایت و اپلیکیشن "دیوار" و "شیپور" عمل می کنند. خریداران و فروشندگان در این پلتفرم ها آگهی خرید . فروش درج می کنند و خریداران و فروشندگان می توانند از بین این آگهی ها یکی را انتخاب کنند و معامله ی مورد نظر خود را انجام دهند. برای جلوگیری از کلاهبرداری، بیشتر صرافی های همتا به همتا امکان قفل کردن دارایی تا تایید مشتری را فراهم کردند و همچنین فرایند های حل اختلاف برای معاملات پیش بینی شده است. در این صرافی ها به معامله گران برتر بالاتر از بقیه نمایش داده می شود. از صرافی های خوب و خوش سابقه ایرانی در این دسته می توان به صرافی آنلاین بیت ایمن اشاره کرد.

یکی از مزایای مهم صرافی های همتا به همتا، وجود معامله گران از کشور های مختلف و روش های پرداخت متنوع است. به عنوان مثال،  یک فرد ساکن ایران که به خدمات بانکی بین‌ المللی، کارت‌ های اعتباری (مسترکارت و ویزا) و پی پل دسترسی ندارد، می‌ تواند فردی از کشور ایران انتخاب کند تا از طریق تراکنش بانکی معامله انجام دهد یا به‌ دنبال فردی باشد که پرفکت مانی یا وب مانی می پذیرد.

در زمان نگارش این مقاله، بزرگترین صرافی همتا به همتای بیت کوین لوکال بیتکوینز (Localbitcoins.com) است که البته به‌ دلیل تحریم‌ ها نام ایران را از فهرست کشورهای تحت پوشش خود حذف کرده است. صرافی بزرگ بایننس هم مدتی است که برای ایرانیان، به‌ صورت محدود امکان معاملات همتا به همتا را فراهم می کند.

صرافی های OTC 

اختصار OTC مخفف کلمه Over The Counter به معنی روی پیشخوان است. این یعنی برای خرید و فروش ارز دیجیتال، واسطه ای در کار نیست و خریدار یا فروشنده ارز دیجیتال می توانند مستقیم از صرافی ارز دیجیتال بخرند و مستقیم ارز دیجیتال را به صرافی بفروشند. این روش در مقابل صرافی های همتا به همتا (P2P) قرار دارد. در صرافی های P2P افراد با خریداران و فروشندگان دیگری مانند خودشان در تعامل هستند و صرافی نقش واسطه یا بنگاهی را دارد که این دو را به هم متصل می کند. از مزایاهای این صرافی های OTC می توان به  سرعت انتقال، قیمت به روز، تفاوت اندک قیمت خرید با قیمت فروش، امنیت بالا، کارمزد اندک اشاره کرد.

صرافی های مشتقه (معامله قراردادهای آتی و اختیار) 

در برخی از صرافی ها امکان معامله قراردادهای آتی (Futures) و اختیار (Options) برای ارزهای دیجیتال وجود دارد. مفهوم قراردادهای آتی و اختیار با معاملات معمولی ارزهای دیجیتال متفاوت است. هرچند نحوه انجام معاملات بسیار شبیه به معاملات معمولی در صرافی های متمرکز است. با این تفاوت که شما می توانید از صرافی پول قرض بگیرید (اهرم) و با چندین برابر سرمایه خود (تا 125 برابر برای برخی دارایی ها و در برخی صرافی) معامله کنید.

در معاملات آتی و اختیار، هر چقدر اهرم بیشتر باشد، ریسک شما افزایش خواهد یافت و در هر اهرم اگر ضرر شما بیش از حد خاصی شود، تمام سرمایه اولیه خود را از دست می دهید یا به عبارتی لیکویید می شوید.

همچنین در معاملات معمولی فقط می توانید از افزایش قیمت ها سود ببرید، اما در بازار مشتقه می توانید با باز کردن موقعیت فروش (Short) از کاهش قیمت ها هم سود ببرید.

صرافی بایننس، بزرگترین صرافی ارز دیجیتال جهان، از معاملات مشتقه هم پشتیبانی می کند. فعالیت کم ریسک در این نوع معاملات نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد و کاربران تازه کار ممکن است تمام دارایی خود را در این نوع معاملات از دست بدهند. 

در انتخاب صرافی به چه نکاتی باید توجه کرد؟

در نهایت برای ایرانیان بهترین گزینه صرافی های داخلی است. چراکه صرافی های خارجی حق ارائه خدمات به کاربران ایرانی به دلیل تحریم ها را ندارد. به همین دلیل هر کاربر ایرانی با ترس شدیدی در مورد مسدود شدن حساب هایش مواجه می شود. علاوه بر این در صورت بروز هر گونه مشکل به کاربران کشورهای تحریم شده توسط آمریکا، هیچ گونه پشتیبانی وجود نخواهد داشت و اگر هم وجود داشته باشد قطعا به زبان فارسی نیست. برای همین ما به شما صرافی های ایرانی را پیشنهاد می کنیم.

بیت ایمن یکی از صرافی های فعال و پرسابقه در زمینه های ارزهای دیجیتال است که از امنیت بالا و پشتیبانی 24 ساعته برخوردار است.

•  قیمت ها را مقایسه کنید

با مقایسه قیمت صرافی ها با یکدیگر می توانید مناسب ترین قیمت را برای خرید یا فروش پیدا کنید. فراموش نکنید که قیمت نباید تنها معیار در نظر گرفته شود و قیمت بسیار مناسب ممکن است دام از سوی کلاهبرداران باشد.

• ظاهر صرافی ها را بررسی کنید

یک صرافی معتبر معمولا برای ظاهر سایت خود اهمیت زیادی قائل است. همچنین هر قدر که یک صرافی معتبر تر باشد، تعداد مخاطبان آن نیز بیشتر است. رتبه الکسای (Alexa.com) وب‌سایت‌های صرافی که برحسب بازدید صرافی است، هم می‌ تواند به انتخاب بهتر شما کمک کند.

• با شماره پشتیبانی سایت تماس بگیرید

با بخش پشتیبانی سایت تماس بگیرید چراکه یک صرافی معتبر قطعا تیم پشتیبانی حرفه ای و خوبی را برای مشتریان خود انتخاب می کند.

• به سراغ بلاگ و شبکه های اجتماعی بروید

تقریباً همه صرافی‌های معتبر، در شبکه‌های اجتماعی مانند لینکدین، توییتر و اینستاگرام فعال هستند. به صفحات آنها سر بزنید و نظرات سایر کاربران را درباره این صرافی‌ ها بخوانید. همچنین بسیاری از صرافی های معتبر ارز دیجیتال، در بخشی تحت عنوان بلاگ برای مخاطبان خود محتوای آموزشی تولید می‌ کنند. بسیار بعید است که یک صرافی کلاهبردار چنین وقت و هزینه‌ ای را برای کلاهبرداری صرف کند.